Cà phê là một loại đồ uống quen thuộc và phổ biến. Vậy bạn có biết cà phê có mấy loại không? Những loại đó là gì? Hãy cùng Cà Phê 68 truy tìm nguồn gốc của cà phê và khám phá hương vị tuyệt vời của cà phê mang lại.
Cà Phê Có Mấy Loại?
Trên thế giới có bao nhiêu loại cafe? Theo thống kê có hơn 125 giống cà phê được biết đến trên thế giới ngày nay, tuy nhiên bạn có biết chỉ có hai trong số chúng có khả năng thương mại: Coffea arabica và Coffea canephora (tên khoa học của cây cà phê Robusta).
Cà phê thuộc họ Thiến thảo (Rubiaceae), bao gồm nhiều loài cây lâu năm đa dạng. Tuy nhiên, không phải tất cả giống cà phê đều chứa caffeine trong hạt và được sử dụng để chế biến cà phê. Một số loài khác hoàn toàn khác biệt so với những cây cà phê thông thường.
Từ sơ đồ trên, ta nhận thấy có ba loại cà phê chính: C.liberica (hay còn gọi là cà phê mít hoặc Exelsa), đối với giống này, ngày nay ít hậu duệ chính thống; Cánh phải là giống C.canephora (còn biết đến với tên gọi cây cà phê Robusta), có nguồn gốc từ C.congensis từ lâu.
Trung tâm của phả hệ cây cà phê, từ C.anthonyi, giống C.eugenoides đã hội tụ với C.canephora để tạo ra giống cà phê C.arabica, thường được gọi là Arabica. Do đó, có cơ sở để nói rằng giống Robusta là cha/mẹ của giống Arabica ngày nay.
Các Loại Cà Phê Phổ Biến Trên Thế Giới
Cà Phê Arabica (Cà Phê Chè)
Cà phê Arabica, còn được biết đến với tên gọi cà phê chè, chiếm khoảng 60% sản lượng cà phê trên toàn cầu. Loại cà phê này thường được trồng chủ yếu ở những vùng đồi núi có độ cao trên 600m so với mực nước biển. Cây cà phê Arabica thích hợp với khí hậu mát mẻ.
Quả cà phê Arabica khi chín có thể có màu đỏ tươi hoặc màu nâu đậm. Hạt cà phê Arabica khá nhỏ, có hình dạng bầu dục và chia làm hai bởi một rãnh. Hàm lượng caffeine trong hạt thường dao động từ 1-2%, tạo nên một loại cà phê có hương vị đặc trưng và độ ngon độc đáo.
Arabica có hai giống chính: Typica và Bourbon. Typica được ví như “thủy tổ,” góp phần quan trọng trong di truyền học và đánh giá chất lượng. Bourbon có sản lượng cao hơn khoảng 20-30%, chất lượng không kém.
Cà Phê Robusta (Cà Phê Vối)
Cà phê Robusta, hay còn gọi là cà phê vối, chiếm hơn 30% sản lượng cà phê toàn cầu, trong khi tại Việt Nam, nó chiếm hơn 90% diện tích trồng. Loại cà phê này thích hợp ở độ cao dưới 1000m, yêu thích khí hậu nhiệt đới với nhiệt độ từ 24 đến 29 độ C và lượng mưa khoảng 1200mm.
Cà phê Robusta đòi hỏi ánh sáng mặt trời nhiều hơn so với Arabica. Quả cà phê khi chín có thể có màu đỏ nhạt hoặc màu nâu. Hạt cà phê của Robusta lớn hơn, có hình tròn và không có rãnh chia làm hai. Hàm lượng caffeine của loại cà phê này dao động từ 2-4%.
Vị cà phê Robusta thường đắng đậm hơn, thơm dịu, không chua, và có hàm lượng caffeine cao hơn so với cà phê Arabica.
Cà Phê Liberica (Cà Phê Mít)
Cà phê Liberica có nguồn gốc từ Liberia, Châu Phi, có cây cao từ 2m đến 5m. Thân, lá và quả của nó đều rất lớn, khác biệt hoàn toàn so với cà phê Robusta. Do lá to và màu xanh đậm, nó thường được gọi là “cà phê mít” tại Việt Nam. Cà phê Liberica chịu hạn tốt, ít cần nước, thích hợp cho việc trồng quảng canh.
Tuy nhiên, do năng suất thấp, khả năng chống bệnh gỉ sắt kém, và hương vị chỉ ở mức chấp nhận được, nó chưa phát triển rộng rãi. Khoảng 20 năm trước, Liberica thường được sử dụng trong sản xuất cà phê hòa tan cấp hàng hóa. Tuy nhiên, nỗ lực trong thế kỷ 21 đã giúp phổ biến loại cà phê này ở Philippines và Malaysia.
Các Loại Cà Phê Ở Việt Nam
Tại Việt Nam cà phê có mấy loại? Việt Nam là quốc gia hàng đầu về xuất khẩu cà phê trên thế giới, đặc biệt nổi tiếng trong nền kinh tế nông nghiệp với nhiều vùng đất trồng cà phê, đặc biệt là ở Tây Nguyên. Có 4 dòng chính sau:
Cà Phê Robusta
Loại cà phê phổ biến nhất ở Việt Nam, nổi tiếng là thương hiệu xuất khẩu. Hạt cà phê Robusta chắc chắn, nhỏ, với hương thơm nồng, vị đắng chát đậm, phù hợp với khẩu vị mạnh của người Việt. Cà phê vối được trồng phổ biến ở Tây Nguyên, với 90% tổng sản lượng cà phê trong nước.
Cà Phê Arabica
Một sự đối lập với Robusta, Arabica có hương vị đa dạng từ đắng dịu đến đắng nồng nàn. Ở Việt Nam, Arabica có 2 giống hạt chính là Moka và Catimor. Moka nổi tiếng với hương vị độc đáo, chua thanh sảng khoái, được trồng tại Cầu Đất (Đà Lạt). Catimor có vị chua thanh, mùi thơm nồng nàn, đang được thử nghiệm ở Quảng Trị để tăng năng suất và giảm chi phí trồng.
Cà Phê Cherry
Cà phê có vị chua đậm nhất, mặc dù không phổ biến, nhưng có năng suất cao và chi phí chăm sóc thấp. Hạt cà phê mít có màu vàng, sáng bóng, với vị chua thanh sảng khoái, mùi thơm tinh tế từ cao nguyên.
Cà Phê Culi
Không phải là giống cây riêng biệt, Culi chỉ là tên gọi cho hạt cà phê nhỏ, tròn, độc đáo được lọc và phân riêng. Tạo nên hương vị phong phú, độc đáo, với vị đắng gắt tinh túy từ sự pha trộn của nhiều loại hạt cà phê.
Ngoài 4 loại cà phê cơ bản, các nhà sản xuất và phân phối cà phê ở Việt Nam còn kết hợp các loại hạt với tỉ lệ khác nhau để tạo ra các sản phẩm với hương vị độc đáo, phù hợp với sở thích và khẩu vị đa dạng của người tiêu dùng.
Các Loại Cà Phê Nổi Tiếng Ở Việt Nam
Cà phê không chỉ là đồ uống phổ biến trên toàn thế giới mà còn trở thành một phần quan trọng của văn hóa ẩm thực ở Việt Nam, với sự đa dạng và độ phong phú của nó. Dưới đây là một số loại cà phê phổ biến tại nước ta:
- Cà Phê Phin Truyền Thống: Sử dụng phin nhôm giữ nhiệt để pha cà phê, tạo ra những giọt cà phê nhỏ từ từ, chậm rãi. Món đồ uống này đã trở thành quen thuộc ở mọi nơi, đánh dấu nét đặc sắc của văn hóa cà phê Việt Nam.
- Cà Phê Đen Đá/Nâu Đá: Cà phê pha từ phin được đánh với sữa đường, tùy chỉnh theo khẩu vị cá nhân. Loại thức uống này có thể giúp xua tan mệt mỏi và uể oải, là lựa chọn phổ biến để thưởng thức cà phê trong điều kiện nhiệt đới.
- Cà Phê Espresso: Loại cà phê được pha bằng máy, mang đến hương vị đậm đà, màu nâu đẹp mắt và hương thơm nồng nàn. Hiện nay, loại cà phê này rất phổ biến ở các quán cà phê và được ưa chuộng bởi những người yêu thích hương vị cà phê đặc trưng.
- Cà Phê Cappuccino: Hương vị cà phê Ý độc đáo, pha chế với sự kết hợp hài hòa giữa cà phê, sữa và bọt sữa. Món đồ uống này không chỉ thơm ngon mà còn mang đến trải nghiệm thị giác đẹp mắt.
- Cà Phê Latte: Tương tự như Cappuccino, nhưng có lượng bọt sữa ít hơn, tạo ra một hương vị nhẹ nhàng và mềm mại hơn. Phù hợp cho những người muốn thưởng thức cà phê Ý mà không bị quá đậm đà.
- Cà phê Americano: Pha chế từ espresso nhưng có độ loãng hơn, tạo ra một vị nhẹ nhàng và dễ uống hơn. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người không muốn trải nghiệm vị đắng mạnh từ caffein.
Những loại cà phê trên đều thể hiện sự sáng tạo và đa dạng trong cách thưởng thức cà phê ở Việt Nam, phản ánh đẹp của nền ẩm thực độc đáo và phong cách sống đương đại.
Lời Kết
Mỗi loại cà phê có thể tạo nên một trải nghiệm đầy màu sắc cho những người đam mê cà phê. Hy vọng với bài viết vè chủ đề “Cà phê có mấy loại?” bạn đã có thể có thêm những khám phá diệu kỳ về thế giới của cà phê và lựa chọn được hương vị cà phê yêu thích của bản thân.